Wyświetl większą mapę
środa, 2 lutego 2011
poniedziałek, 29 listopada 2010
Historia
Historia Murcek
Początki
Najstarsza murckowska legenda dotyczy położonego na tym terenie ostępu leśnego, znanego pod nazwą Siągarnia. Według niej, tam właśnie czarownica dybała na życie św. Klemensa, ucznia Cyryla i Metodego, który na przełomie IX i X wieku miał chrystianizować te okolice. Siągarnia leżała przy drodze na Klemensową Górkę i Lędziny, czyli najstarszymi nazwanymi miejscami w tej okolicy, był to główny trakt Kraków-Wrocław i szlak handlu lewantyńskiego. Jeszcze na długo przed powstaniem kopalni w okolicach dzisiejszego wzgórza Wandy znajdowała się leśna kolonia smolarzy, czyli ludzi zajmujących się wypalaniem węgla drzewnego dla potrzeb kuźni w Paprocanach. XVII wieku w miejscu zwanym Rudne Kotliska kopano wychodzący tam na powierzchnię węgiel. Dowodem na wykorzystywanie węgla z Murcek jest zapis w księgach pszczyńskich z roku 1657, o zastosowaniu tutejszego węgla w Kuźniach Jaroszowickich.XVIII i XIX wiek
W 1755 roku, właściciele terenów, książęta pszczyńscy, na obszarze nazywanym Osieki zorganizowali wydobywanie węgla spod ziemi przy pomocy kołowrotu ręcznego z wybudowanego w tym roku szybu. W 1769 roku powstaje zorganizowane wydobycie, a kopalnia, będąca własnością książąt, istnieje pod nazwą Emanuelssegen (błogosławieństwo Emanuela), od imienia jednego z członków rodu. Przy uważanej za najstarszą na Górnym Śląsku kopalni, zaczęła rozwijać się osada pod taką samą nazwą. W 1800 roku kopalnia ma 4 szyby wydobywcze, a przed doprowadzeniem kolei około 30 szybów wydobywczych. W 1852 roku doprowadzono do kopalni bocznicę kolejową z Katowic, a w 1863 roku otwarto prywatną szosę z Kobióra (pod Pszczyną) przez Tychy. W 1870 r. miejscowość i kopalnia zostały przyłączone do Kolei Prawego Brzegu Odry uzyskując możliwość szybkiego rozwoju. W 1888 roku kopalnia wybudowała w miejscowości dom noclegowy dla górników mogący pomieścić około 100 osób.20-lecie międzywojenne i II wojna światowa
Po przyłączeniu tej części Śląska do Polski, po plebiscycie na Górnym Śląsku (1921), zmieniono nazwę miejscowości z Emanuelssegen na Murcki. Dynamiczny rozwój osady i kopalni został zahamowany w okresie Wielkiego kryzysu gospodarczego lat trzydziestych. W roku 1934 na 3241 mieszkańców było 140 bezrobotnych. Rok wcześniej górnicy zorganizowali kilkudniowy strajk okupacyjny o poprawę warunków pracy. W cztery lata później Murcki były widownią wielkiego strajku sześciuset górników kopalni "Książę Maria", którzy wysunęli żądania pod adresem administracji kopalni. W osadzie przemawiał na wiecach trzykrotnie poseł Wojciech Korfanty. Dnia 19 czerwca 1932 roku w Murckach odbył się zlot Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej, który w 26 lat później upamiętniono obeliskiem w miejskim Parku Murckowskim przy ul. P. Kołodzieja.W latach okupacji hitlerowskiej w szpitalu w Murckach przebywali jeńcy wojenni, z których większość zmarła. Murcki zostały wyzwolone 26 stycznia 1945 roku przez oddziały Armii Czerwonej, które nadeszły od strony Wesołej. Wśród starszych mieszkańców wciąż żywe są wspomnienia o okrucieństwie radzieckich żołnierzy, m.in. o rozstrzelaniu węgierskich żołnierzy, którzy wcześniej dobrowolnie się poddali.
Lata powojenne i czasy współczesne
Do 1954 w skład gminy Murcki wchodziły wieś Wesoła (Mysłowice) i osiedle robotnicze Szklarnia, w tym samym roku Murcki uzyskały status osiedla, a w 1967 - w dowód uznania dla gospodarności - nadano im prawa miejskie. Jednak w roku 1975, wraz z Kostuchną, Podlesiem i Zarzeczem, Murcki zostały włączone, jako dzielnica, w obręb Katowic. W dwa lata później, przy wschodniej części miejscowości został zlokalizowany nowy węzeł komunikacyjny - droga krajowa nr 86 . Pod jej budowę zostało wyburzone prewentorium dziecięce, mające siedzibę w byłym budynku gospody (niem. Gasthaus). W Dolinie Murckowskiej powstał w latach 80. kompleks rekreacyjny "Dolinka" (basen, brodziki dziecięce, ścieżka zdrowia i korty tenisowe), według projektu architektoniczno-urbanistycznego Ewy i Piotra Franta, Jacka Leśko i Barbary Salamon. Głównym inwestorem była Kopalnia Węgla Kamiennego Murcki. Obecnie obiekt jest zapuszczony i zdewastowany. W 1976 połączono kopalnie Murcki i Boże Dary pozostawiając nazwę Murcki, przenosząc jednak sukcesywnie kompleks wydobywczo-przetwórczy na teren byłej kopalni Boże Dary znajdującej się w sąsiedniej dzielnicy Katowic, Kostuchna. W 2004 roku zlikwidowano ostatni szyb na terenie Murcek.Murcki
Subskrybuj:
Posty (Atom)